بررسی تحلیلی عوامل موثر در پرورش تفکر انتقادی کودکان مقطع ابتدایی

متخصصان بزرگ تعلیم و تربیت با تأکید بر اهمیت تفکر، پرورش آن را یکی از هدف های اصلی تعلیم و تربیت می دانند، براین اساس نظام آموزش باید به جای انتقال صرف اطلاعات به دانش آموزان، موقعیت های مناسب برای پرورش تفکر کودکان را فراهم آورد. تفکر، بویژه تفکر انتقادی، خود به خود رشد نمی یابد بلکه ضروری است که به صورت نظری و عملی تدریس شود. هدف این پژوهش تعیین عوامل موثر در تفکر انتقادی کودکان است. تحقیق حاضر به روش سندی تحلیلی انجام گرفت. براساس یافته های پژوهش عواملی از قبیل معلم، محیط یادگیری، کودک و همچنین روش های آموزشی از قبیل داستان گویی، گفتگوی های جمعی، روش حل مسئله و روش های مبتنی بر ایده اجتماع پژوهشی در پرورش تفکر انتقادی موثر هستند. در کنار این عوامل، عوامل بازدارنده ای از قبیل درون گرایی، طول امل، خودمحوری، استبداد رأی، فکر منفی در پرورش تفکر انتقادی کودکان موثر می باشند. مبنای نظری اعتقاد به ضرورت پرورش تفکر انتقادی در کودکان این است که تفکر مهارتی مهم و بنیادی است که پایه ی بسیاری از فعالیت های ما را در طول زندگی تشکیل می دهد. این مهارت نیز همچون سایر مهارت ها قابل یادگیری است و می توان از کودکی آن را آموخت یعنی کودکان از سنین پایین واجد قابلیت های فراگیری انواع تفکر و از جمله تفکر انتقادی هستند. در این پژوهش بعد از تبیین انواع تفکر به بررسی تفکر انتقادی پرداخته شده است و همچنین عوامل موثر و عوامل بازدارنده در پرورش تفکر انتقادی مورد بحث قرار گرفته است. در پایان پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت آموزش و پرورش ایران با نظر به چگونگی پرورش تفکر انتقادی در کودکان ارائه شده است.